Senin Sosyal Puanın Kaç?

İlk olarak 2014 yılında ortaya atılan "Sosyal Kredi", "Sosyal Skor", "Toplumsal Kredi" gibi adlarla anılan sistem konusunda Çin ilk adımı attı ve 2020 yılına kadar tüm vatandaşlarını sosyal kredi puanına göre sıralamayı hedefliyor.

Peki nedir bu sosyal kredi ve ne işe yarayacak?

Etrafınızda "Ben insan sarrafıyım, adamı gözünden tanırım" gibi tâbirler kullanan çokça insan olmuştur sanıyorum. İşte sosyal skor sistemi, siz insanları gözünden tanımaya uğraşmayın diye sizin yerinize insan sarraflığı yapan bir sistemdir diyebiliriz. Gelişen teknoloji ile bir şekilde insanları takip eden ve sürekli olarak puanlarını güncelleyen, o puanlara göre de neler yapıp neler yapamayacağına karar veren bir sistem. Bir nevi trafik cezası yediğinizde sürücü belgesinden ceza puanı düşülmesinin çok daha gelişmiş versiyonu diyebiliriz.

Amacı daha iyi bir insan olmanın çok değerli ve önemli (hatta bir çok faydasından yararlanmak istiyorsanız kaçınılmaz) olduğunun bilincinde bir toplum yaratmak olan sisteme getirilen bir çok eleştiri de yok değil.

Şöyle ki, eğer iyi bir vatandaş, düzgün bir insan olursanız puanınız her geçen gün yükselirken, hırsız, arsız, saygısız biri olursanız puanınız her geçen gün azalıyor ve bunun sonucunda yemek yiyeceğiniz lokantadan kullanacağınız internetin hızına, eğitim göreceğiniz okuldan kalabileceğiniz otele, binebileceğiniz trene, uçağa, devlet dairelerinde alacağınız sıra numarasına, ödeyeceğiniz elektrik faturasına kadar aklınıza gelebilecek hemen her şeyde sosyal puanınıza göre hizmet alıyor olacaksınız. Yani insanlar sosyal skorlarına göre ödüllendirilecek veya cezalandırılacak!

Eğer saygısız, düzenbaz, kötü biriysen işin zor!

En basitinden araç kullanırken yayalara yol vermedin mi? Gitti 50 puan.

İnternette yalan haber mi paylaştın? Gitti 100 puan.

Çalıştığın iş yerinde zimmetine para mı geçirdin? Gitti bilmem kaç puan.

Beslediğin evcil hayvanın var ve tasmasız gezdiriyorsun! Olabilir ama çevreye rahatsızlık verdin ve biri şikayet etti. Yine gitti bilmem kaç puan. Hatta puanların sıfırlandığı zaman evcil hayvanına el konulacağı da aklında olsun çünkü sisteme göre evcil hayvan bakabilecek kadar iyi bir insan değilsin!

Sosyal medyada birine hakaret mi ettin?

İftira mı attın?

Aracını yasak yere mi park ettin?

Sokağa çöp mü attın?

Sigara içilmez alanda bir sigara mı yaktın?

Trafiği tehlikeye atacak şekilde araç mı kullandın?

Gitti puanlar.

Askere gitmeyi red mi ettin? Yine gitti puanlar ve artık ne yazık ki sana tatil ve oteller de yasak!

Bu yayınımı kopyala yapıştır ile alıp kendi sitende mi yayımladın? Çok Kötüsün! Gitti 200 puan...

Eğer dürüst, saygılı, iyi bir insansan bir çok avantaj seni bekliyor!

Örneğin elektrik faturanda ekstra indirim alabilirsin.

Ön ödeme yapmadan otel rezervasyonu yaptırabilirsin.

Daha iyi okullara kayıt olabilirsin.

Çocuklarını daha iyi okullara kayıt ettirebilirsin.

Daha düşük faizlerle kredi alabilirsin.

Daha iyi hastane hizmeti alabilirsin.

Daha iyi bir iş bulabilirsin.

Devlet dairelerinde veya bankalarda daha önlerden sıra alabilirsin.

Düşük puanlı kişiler devlet ihalelerine giremez ama sen girebilir, devlete iş yapabilirsin.

İstediğin toplu taşıma aracına binebilirsin vs...

Etrafımızda katlanamadığımız onlarca "kötü" varken, kötü olmanın hemen her alanda insanlara fayda(!) sağladığına, dürüst olanların, kurallara uyanların hakkının sürekli kötüler tarafından yenildiğine şahit olurken, böyle bir sistem ülkemizde de uygulansa iyi mi yoksa kötü mü olur bilemedim. Yorum sizlerin...